18 Şubat 2013 Pazartesi

Yaşamın Ucuna Yolculuk


Edebiyatın hüzünlü kalemi Tezer Özlü bundan 27 yıl önce aramızdan ayrıldı. Özlü, 18 Şubat 1986'da İsviçre'nin Zürih şehrinde hayatını kaybettiğinde 43 yaşındaydı.

Usta kalemi "Yaşamın Ucuna Yolculuk" öyküsüyle analım istedik...

YAŞAMIN UCUNA YOLCULUK
Her sevginin başlangıcı ve süreci, o sevginin bitişinin getireceği boşluk ve yalnızlık ile dolu. Belirsizlikler arasında belirlemeye çalıştığımız yaşam gibi. Sevgi isteği, kendi kendine yaşamı kanıtlama isteği kadar büyük.

Belki kendilerine yaşamı kanıtlamaya gerek duymayan insanlar, sevgileri de derinliğine duymadan, acıya dönüştürmeden yaşayıp gidiyorlar. Ya da sevgiyi sevgi, beraberliği beraberlik, ayrılığı ayrılık, yaşamı yaşam, ölümü ölüm olarak yaşıyorlar.

Oysa yaşam ölümle, ölüm yaşamla tanımlı. Ama sen. Senin için her beraberlik ayrılış, her ayrılış beraberlik, sevgi sevgisizlik, duyum duyumsuzluğun başldadığı an.

Birisinin teniyle yanyana olmak, kendi varoluşumu unutmak mı. Ya da daha derin algılamak mı. Kendi varoluşum. Her varoluş kendisiyle birlikte ölümü getirmiyor mu.

Yaşamın, daha doğrusu yaşamın ortasında, tüm özlemlerimin doyumsuz kaldığını nasıl da algılıyorum. Ama artık yorulmaksızın aramak yok. Aranan yaşantılar arandı.

Yaşandı. Bir kısmı gömüldü. Yeniden toprak oldu. (...) İnsan yaşamının mutlak en önemli olgusu sevilen bir insanı özlemek, istemek. Onun yanındayken de özlemek, istemek. Oysa yaşam genellikle insanın bir başına kalması. (...)

Her anı ölüdür.

Şimdi sen de bir ölüsün. Her zaman benimle birlikte olan, birlikte taşıdığım sözcüklerime dönmem gerek. Sözcüklerim olmadan o gökyüzüne nasıl dayanabilirim. O caddeye, o geceye, gecelere, uykuyla uyanıklık arasında öylesine yatıp uyuyamadığım için sinirlendiğim ve herşeyi düşünüp, kalkıp düşündüklerimi sözcüklere çeviremediğim gecelere.

Ya da uykunun ölümsü derinliğinde var oluşumuzun küçüklüğünü algıladığım gecelere Bu yaşama ancak beni içimde esen rüzgarları, içimde seven sevgileri, içimde ölen ölümü, içimden taşmak istiyen yaşamı, sözcüklere dönüştürebildiğim zaman ve sözcükler, o rüzgara, o ölüme, o sevgiye yaklaşabildiği zaman doluyor.

Başka hiçbir şey.

Sevgi, istenilen bir olguya aktarılır, aktarılabilir. Çeşitli anlara, çeşitli insanlara, çeşitli kentlere, caddelere, tepelere aktarılabilir. İnsan ne denli derin düşünebiliyorsa, sevgisi o denli derindir. O denli doyumsuzdur. Ve acısı da o denli büyük. Yaşam acısı.

Sen düşüncelerle yaşıyorsun, diğerleri gerçeklerle.

Öykü ve şiir yaratmak için doğmuş olanlar, aşık olmakla yetinemezler, çünkü aşkın sanatsal bir yapıtı oluşturacak entelektüel örgüsü yoktur. (...)

(...) Ondan, bu duygudan, bu istekten, içimizde yaşatma çabası gösterdiğimiz bu sevgi özleminden, özlemin biçimlendirdiği kişiden, düşüncelerimizin biçimlendirdiği derin bağlarda, bu duygular kendi dünyamızda, yalnızlığımızda kalsa da, bir rahatlık, bir kalıcılık, bir hoşnutluk akıyor. Susarken, yürürken, sigara içerken, bakarken, uyurken, severken, boşalırken.

Bu duyguyu yitirmediği sürece insanın bunalımı bile anlamlı. Duygular bir kişi olarak belirmese de. Ama insan bu duygularını, birinin tenine, bedenine aktarabilirse, bunu başardığı an yaşam inandırıcı oluyor.

İnsan hiç geçmesin istiyor varoluşu. Bu duyguyu yitirmemen gerek. İnsanda biçimlenmese de. Bu duygu beni yenen, içimde yaşayan ve ölen canlıyı yenen tek duygu.

Hiç durmadan dokuz saat araba kullandı. Kendi içine yönelik bir yolculukta. Kendi derinliklerine varmak istediğinde. Üstelik yirmi yaşının verdiği doldurulması olanaksız kaygının baskısı altında. (Ama kırık yaşında olan ben neden bitirmiyorum kendi içime olan yolculuğumu.)

Ama bitirme, bitirme. İnsan yirmi yaşında ya toplumun akılla bağdaşmayan düzenine girer ya da var olur. Uyum istemiyor, var olmak istiyor. Gidiyor. Sınırlarını zorluyor. Ben de gidiyorum. Henüz uyum duyacağım hiçbir şeyle karşılaşmadım.

(...) Oysa sevgiyi genelleştirebilmek için insanın kendisini tümüyle egemenliği altına alabilmesi gerek. Zaman zaman kendi kendimden çıktığımda, başlangıçtaki bir genç gibi bocalıyorum. Oysa ben, hiçbir zaman, hiçbir olgunun başlangıcında olmadım.

Her zaman, her başlangıç ve her son belliydi benim için. Yaşamı tıpkı, aynen Anadolu`nun sıkıcı küçük kentlerinde bulduğum biçimde avucuma ya da düşünceme ya da gözlerimin ufkuna aldım ve sonra kendi beğenime göre istediğim biçimi verdim bu önümden gelip geçen ya da benim önünden geçip gittiğim yaşam denen olguya. O durgun bunalım canlı oldu ve canlı olan durgun, bunalımlı.

Yeterince dolaştım dünyayı ve anladım ki her insan iyi ve herbiri diğeri ile eşdeğerde.

(...) Yaşamım boyunca içimi kemirttiniz. Evlerinizle. Okullarınızla. İş yerlerinizle. Özel ya da resmi kuruluşlarınızla içimi kemirttiniz. Ölmek istedim, diriltiniz. Yazı yazmak istedim, aç kalırsın, dediniz.

Aç kalmayı denedim, serum verdiniz. Delirdim, kafama elektrik verdiniz. Hiç aile olmayacak insanla bir araya geldim, gene aile olduk. Ben bütün bunların dışındayım.

Şimdi tek konuğu olduğum bu otelden ayrılırken, hangi otobüs yada tren istasyonuna, hangi havaalanına yada hangi limana doğru gideceğimi bilmediğim bu sabahta, iyi, başarılı, düzenli bir insandan başka her şey olduğumu duyuyorum.

(...) rastlantılardan oluşan bir yaşamın yaşam olmadığını düşünüyorum. Ve kendime gerçekten rastlantılardan sıyrılıp sıyrılamadığımı soruyorum.

Tezer ÖZLÜ


Kaynak: onedio.com

3 yorum:

Şahin Şirin ERDEM dedi ki...

her bir söz ruhumu derinden etkiledi..

7.oda dedi ki...

Her ani oludur...

kumral ada-m dedi ki...

Özlü... harikulÂde (g)özlü kadın... sen gibi:) hayatın tılsımını özüne vararak kavramış... sen gibi:)




***




[ Mutluluk varılacak yer değil, yolculuğun kendisidir. ] Edouard-Jean Empain

[ Baron Edouard-Jean Empain 1970'lerde dünyanın en mutlu insanlarından biriydi. Fransa'nın en zengin ailelerinden birine mensup başarılı bir işadamı, sosyetenin ve medyanın gözbebeği, burnu havada bir aristokrattı. (Galiba Belçikalı idi, ama Fransa'da yaşıyordu.)

Sonra birgün, 23 Ocak 1978'de, teroristler tarafından ka...çırıldı. Küçük parmağını kesip ailesine gönderdiler. Kendini beğenmiş baronun, salya sümük ağlarken, kendini kaçıranlara yalvarırken çekilmiş video kasedini basına dağıttılar. Fidye ödendi, Baron serbest kaldı. Ama karısı çocuklarını alıp gitti. Baron iflas etti. İnsan içine çıkamaz hale geldi.

Yani, hayatı yıkıldı.

Bu olaydan yıllar sonra, VSD adlı dergi, bir zamanların bu gözde milyarderini bulup, röportaj yapmıştı, 1993'te. Empain, gazeteciye şöyle diyordu:

"İkinci bir hayat yaşadığım için çok şanslıyım. Artık çok farklı bir insanım. Evet, kaçırılmak ve hayatım yıkılması belki benim için iyi oldu aslında. Eskiden, iyi şeylerin hep ileride olduğunu düşünürdüm. Hep, birşeylerin peşinden koşar dururdum. Ertesi günkü bir randevu, iki ay sonraki yönetim kurulu toplantısı... Yaşadığım anı fark etmiyordum bile. Artık geleceğim yok, bugünüm var, şimdim var. Geçen her saat güzel, keyifli. Yaşım 56, bundan sonra değişecek değilim. Kendi kendime soru da sormuyorum. Neysem kabulüm, oyum. Sonra? Sonrası yok. Ama yaşamaktan zevk alıyorum, her anın tadını çıkarıyorum. Nihayet bir bilge oldum galiba... Mutluluk denilen şey, belki de budur!"

*
Bir kere daha tekrarlayayım isterseniz...
Mutluluk varılacak yer değil, yolculuğun kendisidir. ]

'... yolculuğun kendisidir!' / SERDAR DEVRİM 09.01.2003 - HÜRRİYET