32. İstanbul Film Festivali'nin Ardından

İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen 32. İstanbul Film Festivali 14 Nisan Pazar günü sona erdi.

İki hafta boyunca 6 salonda, 529 seansta, 23 bölümde 66 ülkeden 274 yönetmenin 226 filminin gösterildiği festivali toplam 140 bin sinemasever izledi. Festival boyunca %88 dolulukla geçen film gösterimlerinin yanı sıra festival konuklarının katılımıyla renklenen 4 sinema dersi ve biri 13. İstanbul Bienali işbirliğiyle olmak üzere 3 söyleşi; yönetmen, oyuncu ya da yapımcılarının bizzat sunduğu film gösterimleri ve Köprüde Buluşmalar kapsamında düzenlenen 2 atölye ve 9 panel ile 16 gün boyunca İstanbul sinemaya doydu.

İstanbul Film Festivali, Groupama özel gösterim sponsorluğunda altı yıl önce başlattığı Özel Gösterim: Türk Klasikleri Yeniden bölümünde Türkiye sinemasının önemli yapıtlarını beyazperdeyle yeniden buluşturmayı sürdürdü. Bu yıl Lütfi Ö. Akad’ın yönettiği, başrollerinde İzzet Günay ile Türkan Şoray’ın yer aldığı 1968 yapımı unutulmaz melodram “Vesikalı Yarim”, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Prof. Sami Şekeroğlu Sinema-TV Merkezi tarafından restore edilerek izleyicilerle buluştu.

Festivalin Sinema Onur Ödülleri ve Yaşam Boyu Başarı Ödülü

Festivalin Sinema Onur Ödülleri, Türkiye sinemasına yıllar boyu emek vermiş oyuncu Lale Belkıs,
görüntü yönetmeni Aytekin Çakmakçı, oyuncu Ahmet Mekin ve senarist Ayşe Şasa’ya festivalin açılış töreninde verildi. Gallipoli / Gelibolu”, Dead Poets Society / Ölü Ozanlar Derneği, Green Card / Yeşil Kart ve The Truman Show / Truman Show gibi filmlerin ünlü yönetmeni 32. İstanbul Film Festivali Altın Lale Uluslararası Yarışma Jüri Başkanı Peter Weir’e Sinema Onur Ödülü, festivalin 14 Nisan Pazar akşamı yapılan kapanış töreninde verildi. Festivalin Yaşam Boyu Başarı Ödülü ise 7 Nisan Pazar günü Atlas sinemasında “Missing / Kayıp”, “Z / Ölümsüz” ve “Eden is West / Cennet Batıda” gibi filmlerin usta yönetmeni Costa-Gavras’a takdim edildi.

Festivalde Yeni Ödül: Seyfi Teoman En İyi İlk Film Ödülü

Bu yıl festivalin Altın Lale Uluslararası ve Ulusal yarışmaları ödülleri, Avrupa Konseyi Sinema Ödülü FACE, Uluslararası Sinema Eleştirmenleri Birliği (FIPRESCI) ve Radikal Halk Ödülü’ne bir yenisi eklendi. Genç yaşta kaybettiğimiz yönetmen, senarist ve yapımcı Seyfi Teoman anısına Altın Lale Uluslararası ve Ulusal Yarışmaları’nın yanı sıra, Türkiye Sineması bölümünde yer alan Yarışma Dışı ve Yeni Türkiye Sineması başlıkları ile Sinemada İnsan Hakları bölümünde gösterilen Türkiye yapımı tüm ilk filmlerin aday olduğu Seyfi Teoman En İyi İlk Film Ödülü verildi. Jürisinde yönetmen Emin Alper, oyuncu Saadet Aksoy ve Almanya’dan, sinema eleştirmeni Rüdiger Suchsland’ın yer aldığı Seyfi Teoman En İyi İlk Film Ödülü’nü “Köksüz” filmi ile kazanan yönetmen Deniz Akçay Katıksız’a CMYLMZ Fikirsanat aracılığı ile 30.000 TL takdim edildi.

Festivalde Özel Bölümler

İstanbul Film Festivali bu yıl, dünyanın çeşitli köşelerinden kadın konusuna dikkat çeken yapımların sunulduğu Kadın Hikâyeleri bölümünün yanı sıra, uzun bir aranın ardından yeniden programda yer bulan Edebiyattan Beyazperdeye bölümü ile Eylül’de başlayacak 13. İstanbul Bienali işbirliğiyle hazırlanan Ben Kentli-Vatandaş Değil miyim? Barbarlık, Sivil Uyanış ve Şehir başlıklı film programına yer verdi. Bu yıl festivalde sinema dersi de veren Meksika’nın önde gelen yönetmenlerinden Carlos Reygadas da, festivalde tüm uzun metraj filmleriyle birlikte iki kısa filminin de gösterildiği Gerçek Mucizedir: Carlos Reygadas bölümüyle yer aldı.

Festivalin artık gelenekselleşen Akbank Galaları, Dünya Festivallerinden, Ustalar, Yeni Bir Bakış, NTV Belgesel Kuşağı, Mayınlı Bölge, Geceyarısı Çılgınlığı ve Çocuk Mönüsü bölümleri her zaman olduğu gibi yine ilgiyle takip edildi.

Festivalin Konukları

İstanbul Film Festivali, bu yıl İstanbul’da ağırladığı konuklarıyla da öne çıktı. Festivalin açılışından kapanışına kadar geçen 16 günlük süre içinde İstanbul’u Costa-Gavras, Peter Weir, Mike Figgis, Carlos Reygadas, Bille August gibi isimlerin yanı sıra filmleri festivalin Uluslararası Yarışma bölümünde yer alan Laurent Cantet, Tony Krawitz, Nanouk Leopold, Eva Neymann, Darezhan Omirbayev ve filmleri NTV Belgesel Kuşağı’nda gösterilen Marco Bechis, Simon Brook, Lucien Castaing-Taylor, Pip Chodorov, Markus Imhoof, Hermann Vaske, Dan Setton gibi isimler ziyaret etti. Ayrıca Peter Brosens, Jean-Pierre Améris, Solveig Anspach, Danis Tanovic, Paul Poet, George Sluizer, Malgoska Szumowska, Srdan Golubovic Nicolas Wackerbarth, David Siegel, Scott McGehee, Calin Peter Netzer, Gonzalo Tobal, Gilles Bourdos, Gabriela Pichler, Enrique Rivero, Lucy Mulloy, Anais Barbeau-Lavalette ile Annemarie Jacir, Sean Baker, Jan Ole Gerster gibi birçok yönetmen de filmlerini sunmak için İstanbul’a geldi. Patricia Arquette, Stephen Dorff, Barbara Sukowa, Mustafa Nadarevic ve Mateusz Kosciukiewicz gibi oyuncular da festivalin misafiri olarak İstanbul’daydı.

Festivalde yapılan 529 gösterimden 116’sı filmin yönetmen, yapımcı veya oyuncularının katılımıyla gerçekleştirildi. Festivale konuk gelen yönetmen, yapımcı ve oyuncular, gösterimler öncesinde filmlerini izleyicilere sunup, film sonrasında sinemaseverlerin sorularını yanıtladı.

İstanbul Film Festivali’ni izlemek için yurtdışından gelen 300’ün üzerinde konuğun arasında Venedik, Sundance, Cannes, Selanik, Moskova, Hamburg, Batum, Paris, Göteborg, Saraybosna, Busan, Sofya, Amiens, Tiflis, Locarno ve Erivan gibi uluslararası film festivallerinin temsilcileri de vardı.

Yönetmenler Anlatıyor

Bu yılın yarışma filmlerinden ve festival programında yer alan filmlerden bazılarının yönetmen ya da oyuncularıyla, SİYAD üyesi sinema yazarı Ceyda Aşar tarafından festivalin web sitesinden de yayınlanan özel birer röportaj yapıldı. Festivalin web sitesinde film.iksv.org/tr/festivalgunlugu linkinden ulaşabileceğiniz röportajların listesi şu şekilde: Lenny Abrahamson (Ne Yaptın Richard), Laurent Cantet (Can Ateşi), Ziad Doueiri (Saldırı), Yılmaz Erdoğan (Kelebeğin Rüyası), Tony Krawitz (Ölü Avrupa), Nanouk Leopold (Her Şey O Kadar Sessiz Ki), Eva Neymann (Kuleli Ev), Darezhan Omirbayev (Öğrenci), Aslı Özge (Hayatboyu), Ali Aydın (Küf), Anais Barbeau-Lavalette (İnşallah), Lucy Mulloy (Bir Gece), Danis Tanovic (Bir Hurdacının Hayatı) Cemil Ağacıkoğlu (Özür Dilerim), Deniz Akçay Katıksız (Köksüz), Mahmut Fazıl Coşkun (Yozgat Blues), Lusin Dink (Saroyan Ülkesi), Can Kılcıoğlu (Karnaval), Uğur Yücel (Soğuk), Derviş Zaim (Devir), Jean-Pierre Améris (Gülen Adam), Mustafa Nadarevic (Gün Doğarken).

Türkiye Sinemasına Büyük Övgü

Türkiye Sineması bölümünde Ulusal Yarışma, Yarışma Dışı, Yeni Türk Sineması, Belgeseller ve Hisar Kısa Film Seçkisi başlıkları altında 40’ın üzerinde kurmaca ve belgesel film yer aldı. Altın Lale Ulusal Yarışması, prömiyerini festivalde yapan filmleriyle de dikkat çekti. Yarışmada 2’si Türkiye, 6’sı dünya prömiyerini yapan 10 film yer aldı. Festival programında yer alan Türkiye yapımı çok sayıda film, yurtdışındaki uluslararası festivallerin temsilcilerinden davet aldı.

Festivalin Diğer Etkinlikleri

Festival kapsamında gerçekleştirilen sinema dersleri ve söyleşilere ilgi büyük oldu. Altın Lale Uluslararası Jüri Başkanı Peter Weir, bu yıl festivalin Yaşam Boyu Başarı ödülüne layık görülen Costa-Gavras, Mike Figgis, Carlos Reygadas’ın verdikleri sinema dersleri ilgiyle takip edildi. Pip Chodorov ve Heinz-Peter Schwerfel deneysel sinema üzerine konuştukları buluşmaları ile belgesel yapımcı ve yönetmenlerinin katılımıyla geçekleşen Belgeseller ve Kitle Fonlaması söyleşisi de sinemaseverlerden büyük ilgi gördü. Ayrıca 32. İstanbul Film Festivali’nin 13. İstanbul Bienali işbirliğiyle düzenlediği Ben Kentli-Vatandaş Değil miyim? Barbarlık, Sivil Uyanış ve Şehir başlıklı film programı kapsamında Fulya Erdemci ve Yael Messer’in sunumuyla düzenlenen söyleşiye konuşmacı olarak, programda gösterilen Yabancılar Dışarı! / Foreigners out! Schlingensief’s Container filminin yönetmeni Paul Poet, Kule filmini yazan ve yöneten kolektif Chto Delat (Ne Yapmalı?) üyelerinden Dimitry Vilensky ve İstanbul Film Festivali Belgesel Danışma Kurulu Üyesi, belgesel yönetmeni Berke Baş katıldı.

Köprüde Buluşmalar

Köprüde Buluşmalar, yurtdışından ve Türkiye’den yapımcı, yönetmen, senarist ve kurum temsilcilerini bir araya getirip yeni uzun metraj projelerinin ilk uluslararası sunumunun yapılması için olanaklar yaratmaya devam etti. Köprüde Buluşmalar kapsamında bu yıl proje sahipleri Eurimages, Berlinale, Cannes Film Festivali Cinéfondation, Eave, Israel Film Fund, Bingerlab, Sundance Film Festivali, CNC, Medienboard, Arte, Venedik Film Festivali, Georgian Film Center, Polish Film Institute, Wild Bunch, ep2c, Memento Film, Holland Film Market ve Cinelink  temsilcileriyle görüşme imkânı buldu. 30. İstanbul Film Festivali’nden bu yana Medienboard Berlin-Brandenburg ve Hamburg Schleswig-Holstein Film Fonu işbirliğinde oluşturulan ve iki ülke arasındaki ortak yapımlar için yeni bir teşvik sunmayı amaçlayan Türkiye-Almanya Ortak Yapım Geliştirme Fonu bu yıl 6 projenin fon ile desteklenmesine karar verdi. Köprüde Buluşmalar kapsamında bu yıl ikinci kez yapım aşamasında olan filmleri desteklemek amacıyla, Türkiye’den, çekimlerinin en az yarısı tamamlanmış veya post-prodüksiyon aşamasında olan uzun metraj filmlere ve belgesellere açık olan Work in Progress / Yapım Aşaması Atölyesi de gerçekleştirildi. Bu yıl beşincisi gerçekleştirilen Film Geliştirme Atölyesi’ne 159 başvuru yapıldı. Köprüde Buluşmalar kapsamında düzenlenen Film Geliştirme ve Yapım Aşaması Atölyeleri’nde seçilen projelere ödülleri, 11 Nisan’da Fransız Sarayı’nda yapılan bir törenle takdim edildi.

Festivale Yabancı Basından Büyük İlgi

Dünya basını her yıl olduğu gibi bu yıl da İstanbul Film Festivali’ne büyük ilgi gösterdi. Festivale yurtdışından 100’e yakın basın mensubu katıldı. Festival haberleri, Screen International, Variety, Hollywood Reporter, Empire Magazine, Le Film Français, Cahiers du Cinéma, Cineaste gibi önde gelen sektör dergilerinin yanı sıra İngiltere’den BBC News, The Guardian, Wall Street Journal, Monocle, Timeout, The Artsdesk, Almanya’dan Frankfurter Allgemeine Zeitung, Die Tageszeitung, Süddeutsche Zeitung, Fransa’dan L’Humanité, İspaya’dan El Periodico, El Correo de Andalucia, Bulgaristan’dan Dnevnik Daily gibi saygın gazete ve dergilerde yer almaya başladı. Ayrıca Euronews, Monocle Radyo, İtalyan RAI Televizyonu, Yunan ERT televizyonu, Çin Devlet Televizyonu, Alman ARD Radyosu, Sırbistan Televizyonu ve Radyosu temsilcileri de İstanbul Film Festivali’ni takip etti.