Bradbury'nin Rüyası

Bilimkurgunun gelmiş geçmiş en önemli kalemlerinden ve 20. ve 21. yüzyıl Amerikan edebiyatının yetiştirdiği en etkin yazarlardan Ray Bradbury, dün 91 yaşında hayatını kaybetti.



Bradbury, 1953’de yazdığı, adını kitapların yani kağıdın yandığı dereceden alan distopya “Fahrenheit 451” ile adını tüm dünyaya duyurmuştu. Roman, 1966’da François Truffaut yönetmenliği ve senaristliğinde sinemaya uyarlandı. Yazarın diğer ünlü eserleri arasında “Mars Yıllıkları”, “Uğursuz Bir Şey Geliyor Bu Yana” ve “Şimdi ve Daima” bulunuyor.

1920’de Illinois’de doğan Bradbury, çocukluk yıllarından itibaren okumaya meraklıydı. En çok etkilendiği isimlerden biri Edgar Allan Poe’ydu. Büyük Buhran döneminde ailesi parasızlıkla boğuşurken, Bradbury yıllarını kütüphanede geçirdi. İleride, “Beni kütüphaneler yetiştirdi. Okullara, değil, kütüphanelere inanıyorum” diyecekti. Nitekim başyapıtı “Fahrenheit 451”de en karanlık geleceği itfaiyecilerin yangın söndürmek yerine kitapları yakması olarak tasvir edecek, umut ışığını insanların sevdikleri kitabı ezberlemesinde bulacaktı. Çocukluk merakı olan ‘sihir’ ise “Uğursuz Bir Şey Geliyor Bu Yana”da okuyucuların karşısına çıkacaktı.

Bradbury, ilk yazısını 1938’de bir fanzinde yayımladı. 91 yıllık yaşamının ardından geride, 30 kitap ve 600 kısa hikaye bıraktı. Bradbury, kendisini bilimkurgu yazarı olarak görmüyordu. Fantezi, polisiye, korku türlerinin yanı sıra kültür sanat alanında makaleler de kaleme alan Bradbury, geniş hayal gücünü topluma ve insanlara dair gözlemlerinin hizmetine sunuyor; birkaç sayfa süren kısa öykülerinde atmosfer yaratımındaki gücü göze çarpıyordu.

Her gün bir şeyler yazmasıyla tanınan Bradbury, “The Illustrated Man”in ‘Ölmemek için dans etmek’ başlıklı girişinde ölümle ilgili şu cümleleri yazmıştı: “Nağmelerim ve numaralarım burada. Yıllarımı bunlar doldurdu. Ölmeyi reddettiğim yıllarımı... Ölmemek için öğlen vaktinde veya gecenin üçünde, yazdım, yazdım, yazdım.”


Fantastik edebiyat yazarı Bradbury, Pulitzer kazandırmakla kalmayıp geleceğin modern hayatla kesişen hayal gücü yüksek yazıları ile okurlarının da aklını başından almıştı.
Kitaplarında hayalini kurduğu dünyanın neredeyse bütün ögeleri bugün 'trend' olan Bradbury'nin gerçeğe dönüşen ya da dönüşmek üzere olan 10 rüyası:



Kulaklık

Kim derdi ki yazarın Fahrenheit 451 kitabında öngördüğü bu minik cihazlar, gelecekte Bluetooth olarak karşımıza çıkacaktı?








 

Düz ekran TV'ler

Fahrenheit 451'denin fütüristik hayranları artık onun beyazperdeye aktarılan hikayelerini 'düz ekran TV'lerinden izliyor.





 

“Duvar”

Romanında insanların dijital arkadaşlarıyla bir duvar vasıtasıyla konuştuğundan bahsediyordu. Aynı terminoloji yıllar sonra Facebook'ta da kullanıldı.







Sosyal izolasyon

Yalnızlık ve etraftaki cam ekranlara olan bağlık, Bradbury'nin eserlerinde en sık rastlanan temalardan biri.













 
Sürücüsüz arabalar

The Pedestrian (Yaya) kitabında kendi kendine giden ve düşünebilen arabalar protoganistleri tutuklayıp akıl hastanesine kapatıyordu.








 


Gözetleyen kameralar

Bradbury hikayelerinde büyük şehirlerdeki insanların gözetlenmesinden bahsederken bunun bir hayal ürünü olduğunu düşünmüştü belki de. Ancak bugün İstanbul da dahil olmak üzere birçok büyük şehirde bu kameralar kullanılıyor.







Hızlı değişen gündem

Bradbury'nin Fahrenheit 451'de medya olaylarıyla ilgili bir diğer eleştirisi de gündem yaratacak haberlerin çabuk unutulmasıyla ilgiliydi.








 
ATM'ler

Bradbury kitabında aynı zamanda bankacılık işlemlerinin 24 saat boyunca otomatik yapılabildiği bir makineden de söz ediyordu.













Yapay zeka

Birkaç öyküsünde düşünebilen, üretebilen ve hissedebilen makinelerden bahseden Bradbury adeta geleceğin robotlarının rüyasını görmüş.













E-kitaplar

Bradbury sayfalarına fiziksel olarak dokunabildiği kitapları daha çok seviyor. Hatta kitapların yakıldığı Fahrenheit 451 kitabında e-kitapların yandığında yanmış petrol gibi koktuğunu yazmıştı. Kaynaklar: Washington Post, Sabit Fikir, Milliyet Gündem (Nil Kural)